Een vertrouwenspersoon biedt een veilige haven voor werknemers om hun zorgen en klachten te uiten en is daarom van onschatbare waarde in elke organisatie. Het is essentieel dat de vertrouwenspersoon correct gepositioneerd wordt en op een juiste manier functioneert. In de praktijk blijkt er echter vaak nog onduidelijkheid over de rol van de vertrouwenspersoon, wat kan leiden tot inefficiënte en onverstandige keuzes, zoals het aanstellen van een niet-gecertificeerde medewerker of het toebedelen van taken die niet tot het takenpakket horen. Dit kan het optimaal functioneren van de vertrouwenspersoon belemmeren. Daarom is zorgvuldige aanstelling van groot belang.

Ongewenst gedrag of een integriteitsschending is niet wenselijk binnen een organisatie. Dit kan onder andere de sfeer op de werkvloer beïnvloeden. Indien er sprake is van ongewenst gedrag of een integriteitsschending zal een werkgever de beste ondersteuning moeten bieden. Ongewenst gedrag of een integriteitsschending kan aanleiding geven om een melding of een klacht in te dienen. De termen klacht en melding worden regelmatig door elkaar gebruikt. Toch zijn er een aantal verschillen tussen een klacht en een melding welke belangrijk zijn voor onder andere de procedure en de beantwoording van de vraag wie een klacht/melding mag indienen. In deze blog zullen wij deze verschillen toelichten.

Cultuurveranderingen komen niet vanzelf. Het is van belang consistent te handelen en drempels en handelingsverlegenheid weg te nemen. De omgang met meldingen is belangrijk voor de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag, daarnaast is het ook een hulpmiddel om sensitiviteit in te bouwen in organisatieculturen. Op 13 maart 2024 is de handreiking ‘Cultuurverandering op de werkvloer’ verschenen. Een nieuwe editie van de handreiking voor organisaties over seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. In deze editie zien we een verschuiving: van goed omgaan met meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag naar een strategie voor preventie en cultuurverandering binnen de organisatie. Daar waar het ‘doen’ in eerste instantie nog best veel improvisatie inhield, wordt dit nu een gestructureerde aanpak, die breder binnen organisaties bekend aan het worden is.

In deze blog duiken we dieper in op het begrip VPI - Vertrouwenspersoon Integriteit. We bespreken de rol en verantwoordelijkheden van een VPI, zoals het verstrekken van advies bij integriteitsschendingen en het bevorderen van integriteit binnen organisaties. Daarnaast onderscheiden we de functie van een VPI van die van een VP en verkennen we de mogelijkheid van een VPI als meldloket, waarbij de anonimiteit van melders gewaarborgd wordt.

Integriteit is van cruciaal belang voor organisaties, maar effectieve communicatie over dit onderwerp is vaak uitdagend. Het Huis voor Klokkenluiders heeft een waardevolle brochure samengesteld met inzichten en tips voor het communiceren over integriteit binnen organisaties. In deze blog worden de acht tips kort uiteengezet.

De rol van vertrouwenspersoon kan gecombineerd worden met die van onafhankelijk meldloket. Volgens de Europese Klokkenluidersrichtlijn en de Wet bescherming klokkenluiders moeten werkgevers een onpartijdige persoon aanstellen om meldingen van misstanden op te volgen. Werkgevers doen er goed aan om voor het melden van misstanden een Vertrouwenspersoon Integriteit aan te stellen. Deze heeft specifieke kennis van integriteitsissues en het traject bij het melden van misstanden.

Op zaterdag 18 februari 2023 is een deel van de Wet bescherming klokkenluiders in werking getreden. Werkgevers in de publieke sector dienden al op 17 december 2021 te voldoen aan de Klokkenluidersrichtlijn. Ten aanzien van de private sector geldt dat organisaties met 250 of meer werknemers en organisaties die werkzaamheden verrichten op het gebied van financiële diensten, vervoer & milieu moe(s)ten voldoen per 18 februari 2023. Organisaties met 50-249 werknemers hebben tot uiterlijk 17 december 2023.

Ben jij geïnteresseerd in het bieden van ondersteuning aan medewerkers en begeleiding bieden wanneer zij geconfronteerd worden met integriteitskwesties? Wil jij jouw bijdrage leveren aan het creëren van een sociaal veilige en integere werkomgeving? Neem dan deel aan onze geaccrediteerde opleiding. Deze opleiding voorziet jou van alle benodigde kennis en vaardigheden om succesvol aan de slag te gaan als Vertrouwenspersoon Integriteit (VPI).