Rechtsbijstand voor klokkenluiders
Vanaf 1 februari kunnen klokkenluiders in aanmerking komen voor gratis rechtsbijstand , dankzij een regeling opgesteld door de staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering, de minister voor Rechtsbescherming en het Huis voor Klokkenluiders. De regeling wordt uitgevoerd door de Raad voor Rechtsbijstand in samenwerking met het Huis voor Klokkenluiders. Dit biedt een laagdrempelige mogelijkheid voor klokkenluiders om hulp te krijgen, vooral wanneer zij negatieve gevolgen ervaren van hun melding. Het doel is niet alleen om klokkenluiders te beschermen, maar ook om de bereidheid om misstanden te melden te vergroten.
Sinds september 2022 komen klokkenluiders al in aanmerking voor psychosociale ondersteuning via Slachtofferhulp Nederland, na doorverwijzing van de afdeling Advies van het Huis voor Klokkenluiders. Nu wordt deze ondersteuning uitgebreid met juridische bijstand via de Raad voor Rechtsbijstand. De afdeling Advies van het Huis voor Klokkenluiders beoordeelt of er sprake is van een redelijk vermoeden van een maatschappelijke misstand, en indien nodig wordt een verwijzingsbrief afgegeven voor rechtsbijstand en/of mediation.
Hoe werkt de regeling?
Een (potentiële) klokkenluider “meldt” zich bij de afdeling Advies van het Huis voor Klokkenluiders. Deze beoordeelt of er sprake is van een redelijk vermoeden van een maatschappelijke misstand in de zin van de Wet bescherming klokkenluiders.
Indien de afdeling tot de conclusie komt dat er sprake is van een redelijk vermoeden van een maatschappelijke misstand in de zin van de Wet bescherming klokkenluiders, zal de afdeling de klokkenluider een verwijzingsbrief overhandigen voor rechtsbijstand en/of mediation. Met deze verwijzingsbrief kan de (potentiële) klokkenluider vervolgens een verzoek indienen bij de Raad voor rechtsbijstand voor een ‘’aanvraag voor matching’’.
Op basis van de gegevens in het formulier stelt de Raad een aantal advocaten of mediators voor. Vervolgens kiest de klokkenluider hieruit een advocaat of mediator en neemt contact met hem of haar op. De (potentiële) klokkenluider mag ook kiezen voor een andere advocaat of mediator, mits hij of zij aan de voorwaarden voor deze regeling voldoet.
De advocaat of mediator dient vervolgens een aanvraag voor toevoeging in bij de Raad. Is de aanvraag goedgekeurd, dan moet de advocaat of mediator binnen zes maanden na afronding van de werkzaamheden die op basis van de regeling worden vergoed, de vergoeding aanvragen.
Deze procedure zorgt ervoor dat klokkenluiders toegang hebben tot de nodige juridische bijstand zonder dat daar een inkomens- en vermogenstoets aan voorafgaat, en zonder dat er een eigen bijdrage wordt gevraagd.
Met deze nieuwe regeling wordt een belangrijke stap gezet om klokkenluiders te beschermen en hen in staat te stellen om misstanden aan de kaak te stellen zonder angst voor repercussies.
