De verschillende rollen van de vertrouwenspersoon

Als vertrouwenspersoon kan je verschillende “petten” op hebben binnen een organisatie. Je hebt de pet van “gebruikelijk” vertrouwenspersoon, de VPO (vertrouwenspersoon ongewenst gedrag). Daarnaast bestaat er de VPI (vertrouwenspersoon integriteit). Deze twee rollen vallen ook met elkaar te combineren. Maar een vertrouwenspersoon kan ook fungeren als meldloket in de zin van de Wet bescherming klokkenluiders. Er valt veel te zeggen over de vraag of dit ook daadwerkelijk wenselijk is, maar theoretisch is het mogelijk. Ook komen wij in de praktijk al vertrouwenspersonen tegen die ook daadwerkelijk zijn aangesteld als meldloket. 

We komen daarmee op de volgende “smaken”:

1. VPO 

2. VPI 

3. VPO & VPI 

4. VPO/VPI & meldloket 

Aandachtspunten 

Wat is belangrijk als je aan de slag gaat binnen een van deze smaken? 

Zorg ervoor dat jouw organisatie / opdrachtgever het verschil weet tussen deze verschillende rollen. Het lijkt een no brainer, maar we zien vaak nog organisaties die niet helder op het netvlies hebben wat precies het verschil is tussen VPO en VPI en ook niet het verschil tussen een VPI en meldloket weten. Je wil vooral voorkomen dat een organisatie in de veronderstelling is dat wij het meldloket in de zin van de Wet bescherming klokkenluiders hebben belegd terwijl dat niet het geval is, doordat jij alleen als VPI bent aangesteld. 

Is helder waarvoor je bent aangesteld? Leg het vast! Stel een contract of overeenkomst op waarin duidelijk jouw werkzaamheden staan beschreven. 

Wees je bewust van de verplichtingen die op je bordje liggen per “smaak”. Je weet waarschijnlijk dat op dit moment – nu het wetsvoorstel daarvoor nog niet in werking is getreden – het hebben van een VPO niet verplicht is op basis van de wet. Een onafhankelijk meldkanaal is dat voor bepaalde organisaties wel (vanaf 50 werknemers en voor overheden). Voor het meldloket gelden allerlei wettelijke verplichtingen. Ben je aangesteld als meldloket, dan moet je aan die verplichtingen voldoen. Zorg ervoor dat je die helder hebt en dat je van tevoren, dus voordat je aan de slag gaat, bent nagegaan hoe de organisatie in kwestie ervoor zorgt dat de verplichtingen worden nagekomen.  

En heel praktisch: gezien de wettelijke verplichtingen zal er ook een ander prijskaartje aan jouw werkzaamheden hangen als je bent aangesteld als meldloket versus wanneer je fungeert als VPO of als VPI. Goed om ook daar (tevoren) over na te denken! 

Wil je meer weten over het werk van de VPI, het fungeren als meldloket of wanneer je te maken hebt met een klokkenluiderssituatie?

Neem contact met ons op of volg één van onze trainingen: we verzorgen een verdiepende dag over klokkenluiden en integriteit. En daarnaast hebben we ook een specifieke tweedaagse opleiding voor VPI’s.