Recent onderzoek van het CBS legt een harde waarheid bloot: ongewenst gedrag op de werkvloer neemt niet af. De cijfers zijn verontrustend, maar ook een wake-up call. Dit probleem is geen tijdelijke dip; het weerspiegelt een structureel tekort aan effectieve maatregelen binnen organisaties. Het lijkt erop dat veel organisaties nog steeds reageren in plaats van te voorkomen. En hier wringt de schoen: reactief beleid pakt de wortel van het probleem niet aan.

Pesten laat diepe littekens achter, zowel bij kinderen als volwassenen. We hebben allemaal wel eens verhalen gehoord – of misschien zelf ervaren – over de pijn en onzekerheid die pesten kan veroorzaken. Of het nu gaat om een grap die te ver gaat, roddels die snel rondgaan of iemand die zich dag in, dag uit buitengesloten voelt, de impact is groot. Om dit probleem te bestrijden en mensen bewust te maken van de gevolgen van pesten, wordt jaarlijks de Week Tegen Pesten georganiseerd. Deze week is niet alleen een herinnering aan hoe belangrijk het is om vriendelijker met elkaar om te gaan, maar ook een uitnodiging om samen te werken aan een cultuur van respect en inclusiviteit.

In veel organisaties wordt de vertrouwenspersoon vaak gezien als een toevluchtsoord voor medewerkers die te maken hebben met ongewenst gedrag. Hoewel het absoluut waar is dat de vertrouwenspersoon een luisterend oor biedt en ondersteuning verleent aan slachtoffers, is dit slechts een deel van hun functie. Een effectieve vertrouwenspersoon is namelijk ook een proactieve kracht binnen de organisatie. Zij kunnen een cruciale rol spelen in het voorkomen van ongewenst gedrag door het bieden van (on)gevraagd advies, het meedenken over beleid en het verzorgen van voorlichtingen en trainingen.

Als vertrouwenspersoon kan je verschillende “petten” op hebben binnen een organisatie. Je hebt de pet van “gebruikelijk” vertrouwenspersoon, de VPO (vertrouwenspersoon ongewenst gedrag). Daarnaast bestaat er de VPI (vertrouwenspersoon integriteit). Deze twee rollen vallen ook met elkaar te combineren. Maar een vertrouwenspersoon kan ook fungeren als meldloket in de zin van de Wet bescherming klokkenluiders. Er valt veel te zeggen over de vraag of dit ook daadwerkelijk wenselijk is, maar theoretisch is het mogelijk. Ook komen wij in de praktijk al vertrouwenspersonen tegen die ook daadwerkelijk zijn aangesteld als meldloket.

Ook op het ministerie van Justitie en Veiligheid is de werkvloer niet veilig. Dat concludeert de FNV in een onderzoek naar de werksituatie op het ministerie. Bijna 2000 ambtenaren vulden een enquête van de vakbond in. Ongeveer de helft van de invullers zegt in het afgelopen jaar te maken te hebben gehad met grensoverschrijdend gedrag.

Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond en jongeren ervaren van alle onderzochte groepen het vaakst discriminatie in hun contact met banken en betaalinstellingen. Dit blijkt uit onafhankelijk onderzoek in opdracht van het ministerie van Financiën. Uit het onderzoek volgt dat 1 op de 10 mensen discriminatie ervaart in hun contact met banken en betaalinstellingen. Overmatige controle door banken en betaalinstellingen is de meest genoemde gedraging. Ook is het vaak onduidelijk waarom zij vragen van banken en betaalinstellingen moeten beantwoorden of bepaalde informatie moeten aanleveren. Minister Van Weyenberg heeft dit rapport vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd en spreekt vandaag met vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap.

Een significant aantal docenten en wetenschappelijk personeel aan Nederlandse universiteiten ervaart aanzienlijke werkdruk en wordt geconfronteerd met ongewenst gedrag. Deze situatie kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, frequente ziekteverzuim en zelfs arbeidsongeschiktheid. Hoewel dit probleem al geruime tijd bekend is, blijven de universiteiten moeite hebben om dit op structurele wijze aan te pakken. Deze bevindingen zijn afkomstig uit het onderzoeksrapport van de Nederlandse Arbeidsinspectie, Arbo in Bedrijf onderzoeksrapport Psychosociale Arbeidsbelasting universiteiten, dat aan de Tweede Kamer is voorgelegd.

Het Openbaar Ministerie heeft besloten om de zedenzaak tegen een 53-jarige man uit Huizen te laten vallen. Hij werd ervan verdacht een zedendelict te hebben gepleegd tijdens opnames van het tv-programma The Voice of Holland (TVOH). Het OM wilde de zaak eerst voor de rechter brengen, maar na aanvullend onderzoek door de rechter-commissaris bleek dat er geen overtuigend bewijs te zijn voor een strafbaar feit. Dit hebben ze aan de aangeefster en de verdachte uitgelegd.

Ongewenst gedrag of een integriteitsschending is niet wenselijk binnen een organisatie. Dit kan onder andere de sfeer op de werkvloer beïnvloeden. Indien er sprake is van ongewenst gedrag of een integriteitsschending zal een werkgever de beste ondersteuning moeten bieden. Ongewenst gedrag of een integriteitsschending kan aanleiding geven om een melding of een klacht in te dienen. De termen klacht en melding worden regelmatig door elkaar gebruikt. Toch zijn er een aantal verschillen tussen een klacht en een melding welke belangrijk zijn voor onder andere de procedure en de beantwoording van de vraag wie een klacht/melding mag indienen. In deze blog zullen wij deze verschillen toelichten.

In verschillende sectoren groeit de aandacht voor (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Onthullingen van misstanden hebben geleid tot de oprichting of verbetering van meld- en klachtkanalen in diverse bedrijfstakken. Toch blijkt uit de praktijk dat wanneer het er echt op aankomt na een incident, er vaak nog te weinig kennis is over hoe men moet handelen bij een melding of klacht. Vragen rijzen over welke informatie gedeeld moet worden binnen en buiten de organisatie, en wanneer dit moet gebeuren. Hoe kunnen de belangen van zowel de melder als de beklaagde zo zorgvuldig mogelijk worden behartigd?

In de moderne arbeidspraktijk spelen gedragscodes een steeds prominentere rol als instrumenten om een veilige werkcultuur te bevorderen en gedrag op de werkvloer te reguleren. Hoewel het opstellen van een gedragscode of regeling vooralsnog niet wettelijk verplicht is, legt de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) werkgevers wel de verantwoordelijkheid op om een beleid te voeren dat gericht is op het creëren van een veilige en gezonde werkomgeving voor hun werknemers. Gedragscodes met daarin richtlijnen en omgangsvormen bieden een gestructureerde manier om deze verplichting uit te voeren door duidelijke richtlijnen te bieden over wat als acceptabel en onacceptabel gedrag wordt beschouwd binnen de organisatie.

Maar wat als een persoon de rol van zowel vertrouwenspersoon als lid van de klachtencommissie zou willen vervullen binnen dezelfde organisatie? Op het eerste gezicht lijkt dit misschien logisch - beide functies hebben immers te maken met het aanpakken van ongewenst gedrag binnen een organisatie. Echter, de combinatie van deze twee functies binnen dezelfde organisatie kan leiden tot belangenverstrengeling en conflicten.