Seksueel grensoverschrijdend gedrag (SGG) blijft een urgent maatschappelijk vraagstuk in Nederland. De recent gepubliceerde Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag 2024 van het CBS brengt de omvang en impact van dit probleem opnieuw scherp in beeld. Volgens dit rapport is in het afgelopen jaar 12% van de bevolking van 16 jaar of ouder slachtoffer geweest van een of meerdere vormen van SGG. Dit cijfer onderstreept niet alleen de noodzaak van een blijvende focus op dit thema, maar benadrukt ook de verantwoordelijkheid van organisaties om een veilige omgeving te waarborgen. Deze blog geeft een overzicht van de belangrijkste inzichten uit het rapport en vertaalt deze naar praktische handvatten voor vertrouwenspersonen, leidinggevenden en werkgevers.

Om slachtoffers van misdrijven zoals verkrachting en aanranding beter te beschermen is op 1 juli 2024 de Wet seksuele misdrijven in werking getreden. Deze wet introduceert verschillende nieuwe strafbepalingen. Zo is nu seks zonder instemming strafbaar. In de nieuwe wet worden ook meer vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag strafbaar gesteld, zoals seksuele intimidatie in het openbaar en het sturen van seksuele getinte berichten aan kinderen. Seks moet te allen tijde vrijwillig zijn. Is dit niet het geval, dan is het strafbaar. Dat is het uitgangspunt. Aan de hand hiervan is de Wet seksuele misdrijven vormgegeven.

Cultuurveranderingen komen niet vanzelf. Het is van belang consistent te handelen en drempels en handelingsverlegenheid weg te nemen. De omgang met meldingen is belangrijk voor de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag, daarnaast is het ook een hulpmiddel om sensitiviteit in te bouwen in organisatieculturen. Op 13 maart 2024 is de handreiking ‘Cultuurverandering op de werkvloer’ verschenen. Een nieuwe editie van de handreiking voor organisaties over seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. In deze editie zien we een verschuiving: van goed omgaan met meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag naar een strategie voor preventie en cultuurverandering binnen de organisatie. Daar waar het ‘doen’ in eerste instantie nog best veel improvisatie inhield, wordt dit nu een gestructureerde aanpak, die breder binnen organisaties bekend aan het worden is.