Micro-agressie tegen vertrouwenspersonen zelf: omgaan met weerstand en kritiek

Als vertrouwenspersoon vervul je een cruciale rol: je biedt ondersteuning aan medewerkers, creëert een veilige omgeving en signaleert ongewenst gedrag. Maar wat als jijzelf geconfronteerd wordt met micro-agressie? Uitspraken zoals: “Jij maakt alles zo zwaar,” of een subtiele neerbuigende houding richting jouw rol kunnen ontmoedigend en frustrerend zijn.

Micro-agressie gericht op vertrouwenspersonen is vaak onbedoeld, maar heeft een serieuze impact. Het kan je werk bemoeilijken, je zelfvertrouwen ondermijnen en je effectiviteit verminderen. In deze blog bespreken we hoe je micro-agressie richting jouw rol herkent, professioneel blijft en jezelf beschermt.

Wat is micro-agressie gericht op vertrouwenspersonen?

Micro-agressie tegen vertrouwenspersonen kan zich op verschillende manieren uiten, vaak in reacties van collega’s, leidinggevenden of zelfs medewerkers die je wilt helpen. Het komt meestal voort uit onwetendheid, weerstand tegen verandering of een gebrek aan begrip voor jouw rol.

Veelvoorkomende voorbeelden:

1. Bagatelliseren van je werk:

   • “Oh, daar gaan we weer. Jij ziet overal een probleem in.”

   • “Weet je zeker dat dit echt een probleem is?”

2. Passief-agressieve opmerkingen:

   • “Het zal wel weer politiek correct moeten, hè?”

   • “Jij neemt dit veel te serieus.”

3. Weerstand tegen jouw betrokkenheid:

   • Geen uitnodiging krijgen voor vergaderingen waarin jouw input relevant is.

   • Het vermijden van gesprekken met jou over gevoelige onderwerpen.

4. Micro-invalidatie:

   • “Waarom denk je dat dit belangrijk is? Medewerkers overdrijven gewoon.”

   • “Iedereen kan dit toch zelf oplossen zonder een vertrouwenspersoon erbij?”

De impact van micro-agressie op jou als vertrouwenspersoon

Micro-agressie tegen jou kan leiden tot:

• Zelftwijfel: Je vraagt je misschien af of je te gevoelig bent of je werk wel goed doet.

• Verminderde effectiviteit: Het wordt lastiger om medewerkers of teams te ondersteunen als jouw rol niet serieus genomen wordt.

• Burn-out: Het constant navigeren door weerstand kan emotioneel uitputtend zijn.

Het is belangrijk om te erkennen dat je hier niet alleen mee worstelt en dat er manieren zijn om jezelf te versterken.

Waarom gebeurt dit?

Micro-agressie richting vertrouwenspersonen komt vaak voort uit onbegrip of onbewuste weerstand. De belangrijkste oorzaken zijn:

1. Gebrek aan kennis over jouw rol
   Veel mensen begrijpen niet precies wat een vertrouwenspersoon doet. Dit kan leiden tot verkeerde aannames, zoals dat jouw werk vooral bestaat uit "problemen zoeken."

2. Weerstand tegen verandering
   Het bespreekbaar maken van onderwerpen zoals micro-agressie vraagt om zelfreflectie en verandering. Sommige mensen vinden dit ongemakkelijk en reageren defensief.

3. Macht en hiërarchie
   Leidinggevenden of collega’s met invloed kunnen jouw rol zien als een bedreiging voor hun autoriteit, vooral als je gevoelige kwesties aankaart.

4. Culturele factoren
   In organisaties waar praten over emoties of ongewenst gedrag taboe is, kan jouw werk gezien worden als “overdreven” of “onnodig.”

Hoe blijf je professioneel en weerbaar?

1. Herken en benoem micro-agressie

Het herkennen van micro-agressie tegen jou is de eerste stap. Stel jezelf de volgende vragen:

• Voel ik me herhaaldelijk genegeerd of geminimaliseerd?

• Zijn de opmerkingen die ik krijg persoonlijk of gericht op mijn werk?

• Welke impact hebben deze situaties op mijn welzijn en werk?

Benoem het gedrag op een kalme en professionele manier. Bijvoorbeeld:

• “Ik merk dat mijn rol soms wordt onderschat. Kunnen we bespreken wat mijn bijdrage zou kunnen zijn?”

• “Ik krijg het gevoel dat er weerstand is tegen dit onderwerp. Hoe kunnen we dit samen aanpakken?”

2. Wees helder over je rol en grenzen

Veel weerstand komt voort uit onduidelijkheid. Zorg dat iedereen begrijpt wat jouw rol inhoudt:

• Educatie: Organiseer een presentatie of workshop over de taken van de vertrouwenspersoon.

• Communicatie: Deel successen en voorbeelden van hoe jouw werk bijdraagt aan een veilige en inclusieve werkcultuur.

Blijf professioneel door grenzen te stellen:

• “Ik ben hier om te helpen, niet om schuld toe te wijzen.”

• “Als vertrouwenspersoon blijf ik neutraal en objectief. Ik hoop dat we dit samen kunnen oplossen.”

3. Zoek steun bij collega-vertrouwenspersonen of een netwerk

Je staat er niet alleen voor. Deel je ervaringen in intervisie- of supervisiegroepen. Dit biedt:

• Perspectief: Anderen kunnen je helpen de situatie objectief te bekijken.

• Praktische tips: Collega’s hebben misschien vergelijkbare situaties meegemaakt en weten wat werkt.

4. Versterk je eigen weerbaarheid

Zorg dat je stevig in je schoenen staat door:

• Zelfreflectie: Gebruik een dagboek of feedback van anderen om je eigen emoties en reacties te begrijpen.

• Training: Volg cursussen over assertiviteit of omgaan met weerstand.

• Mentale gezondheid: Zorg goed voor jezelf door tijd vrij te maken voor ontspanning en professionele hulp te zoeken als dat nodig is.

Praktische scenario’s en oplossingen

Scenario 1: Passieve weerstand in vergaderingen

Situatie: Je bent aanwezig bij een vergadering over een gevoelige kwestie, maar jouw input wordt genegeerd of subtiel weggelachen.

Actie:

• Spreek na de vergadering een collega of leidinggevende aan: “Ik merkte dat mijn input vandaag niet werd meegenomen. Hoe kunnen we dit anders aanpakken?”

• Vraag om een vaste agendapunt waarin jouw rol wordt besproken, zodat je een structurele bijdrage kunt leveren.

Scenario 2: Kritiek op je betrokkenheid

Situatie: Een medewerker zegt: “Waarom wordt er altijd zo’n punt gemaakt van kleine dingen? Dat maakt alles erger.”

Actie:

• Reageer vanuit empathie: “Ik begrijp dat dit onderwerp lastig kan zijn. Kun je uitleggen waarom je het zo ervaart?”

• Leg rustig uit waarom jouw werk belangrijk is en hoe het bijdraagt aan een veilige werkomgeving: “Het is mijn taak om ervoor te zorgen dat iedereen zich hier gehoord voelt, hoe klein een kwestie ook lijkt.”

Scenario 3: Subtiele uitsluiting

Situatie: Je hoort via via dat er belangrijke gesprekken zijn gevoerd waar jij niet bij betrokken was.

Actie:

• Vraag de leidinggevende om verduidelijking: “Ik hoorde dat er gesprekken zijn geweest over onderwerp X. Ik denk dat ik waardevolle input had kunnen leveren. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ik in de toekomst wordt betrokken?”

Zelfzorg en balans

Als vertrouwenspersoon geef je veel van jezelf om anderen te ondersteunen. Daarom is het belangrijk om ook goed voor jezelf te zorgen:

• Plan rustmomenten in: Neem regelmatig pauzes om emotionele belasting te verminderen.

• Creëer een supportnetwerk: Praat met collega’s, een mentor of een coach over wat je ervaart.

• Vier successen: Reflecteer op de positieve impact die je hebt gemaakt, hoe klein die ook lijkt.

---

Volg onze cursus:
Omgaan met Micro-agressie

Wil je meer weten over het herkennen en omgaan met micro-agressie? Schrijf je dan in voor onze cursus. We verzorgen op meerdere momenten gedurende het jaar de cursus Omgaan met micro-agressie.

De cursus is geaccrediteerd door de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen (LVV) en levert BNS-uren op. Meld je aan voor een van de beschikbare data en krijg de tools die je nodig hebt om met vertrouwen je jaarverslag te schrijven en te presenteren.

Deze cursus kan ook inhouse worden verzorgd.

Lees meer van onze blogs over dit onderwerp: